در ميان سنگ هاي ساختماني سنگ مرمريت كه از دسته سنگ هاي آهكي دگرگون شده به شمار مي آيد که در میان مصرف كنندگان و خریداران سنگ هاي ساختماني بسيار محبوب و شناخته شده است. سنگ مرمريت در بازارهاي بين المللي از زير شاخه هاي دسته بندی ماربل ها به شمار مي آيد. از خصوصيات ظاهري سنگ مرمريت ميتوان گفت كه اصولا داراي خلل و فرج كمتري نسبت به سنگ تراورتن ميباشد و طيف رنگي بسيار زيادي را شامل ميشود كه ميتواند مورد استفاده براي سليقه هاي گوناگون قرار گیرد.
بر روی سطح سنگ مرمريت خطوطي آهکی مانند ترك ميتوان ديد كه پس از برش و فرآوري استاندارد اين خطوط غير قابل لمس خواهند بود و با توجه به مقاومت هاي مختلف سنگ هاي مرمريت نسبت به يكديگر، تجربه نشان داده است .
سنگ مرمریت چیست؟
سنگ مرمریت در حقیقت یک سنگ آهکی رسوبی می باشد که با سنگ مرمر تفاوت دارد. سنگ مرمریت از کربنات کلسیم، کلسیت، دولومیت و کریستال تشکیل شده است که به سه دسته سنگ کریستال، ابری و چینی تقسیم بندی می شود. این سنگ طبیعی ساختمانی دارای کانی هایی است که باعث شده سنگهای مرمریت از تنوع رنگ زیادی برخوردار شوند.
این کانی ها عبارت اند از:
- کلریت یا سیلیکات ها که رنگ سبز را به وجود می آورند.
- کربن ها که طیف رنگی خاکستری یعنی سفید تا مشکی را تشکیل می دهند.
- هموتیت یا کربنات منگنز که باعث تشکیل رنگ قرمز می شوند.
- لیمونیت که رنگ زرد و کرم را پدید می آورد.
اما رنگ اصلی مرمریت یعنی سنگی که ناخالصی نداشته باشد، به رنگ سفید است که خیلی درخشان هم می باشد. در بازار سنگ مرمریت تمامی سنگهای این خانواده در طرح و رنگ های مختلف موجود هستند.
یکی از دلایلی که طراحان فضای داخلی از سنگهای مرمریت بیشتر از سایر سنگهای ساختمانی استفاده می کنند، همین موضوع است. سنگ مرمریت به دلیل تنوع رنگ فراوانی که دارد با همه ی سبک های دکوراسیون داخلی و همچنین متریال های دیگر ساختمان سازی به راحتی هماهنگ می شود.
ویژگی های سنگ مرمریت:
از آنجایی که سنگ مرمریت یک سنگ آهکی می باشد پس نباید از این سنگ، انتظار مقاومت بالا در حد سنگ تراورتن و گرانیت را داشت. سنگ مرمریت جز سنگ های نرم به حساب می آید که در معدن و در کارخانه با اره های نرم بُر برش می خورد.
اما نرم بودن سنگ به این معنا نیست که به راحتی ترک برداشته و خرد می شود. در عملیات فراوری این سنگ، از چسب و رزین یا اپوکسی در پشت سنگ استفاده می کنند تا مقاومت آن را افزایش دهند.
دیگر ویژگی های این سنگهای آهکی این است که خلل و فرج ندارد، به همین دلیل برای استفاده در ارتفاعات توصیه نمی شود.
کاربرد سنگ مرمریت :
به علت ماهیت آهکی که برخی از سنگ مرمریت دارند از جذب آب بالایی برخوردار هستند . به همین علّت آنها را اکیداً در جاهایی که آبریزش فراوان دارد مانند سرویس بهداشتی، دستشویی، آشپزخانه و حمام نباید استفاده کرد. این سنگ در برابر عوامل طبیعی مثل باران، سرما و گرما و هوازدگی ضعیف است و مانند تراورتن نمیباشد. بنابراین سنگ مرمریت اگر در مکان هایی که در معرض انقباض و انبساط قرار می‌گیرند استفاده شوند، دچار خردگی می‌شوند.
- امکان به وجود آمدن خراش در سطح سنگ مرمریت وجود دارد و باید این نکته در تعیین محل استفاده مورد توجه قرار گیرد.
- این سنگ در مقابل اسید نیز آسیب پذیر است، علیرغم پایایی در مقابل رطوبت در صورت در معرض بودن طولانی مدت این سنگ دچار تغییر کرد.
معایب:
- عدم مقاومت در قبال ضربه و به ویژه خراش ( که استفاده از آن را به عنوان کف پوش اماکن پر رفت و آمد محدود می‌کند)
- عدم مقاومت در قبال مواد اسیدی و فرسایش (که باعث می‌شود نتوانیم از این سنگها در نمای ساختمان‌های مناطقی با باران‌های اسیدی فراوان استفاده کنیم یا استفاده از آنها را در سرویس‌های بهداشتی و حمام به دلیل استفاده از شوینده‌های حاوی اسید محدود می‌کند)
- مقاومت فشاری و پایایی پایین تر نسبت به سنگهای گرانیتی
- عدم مقاومت بالا در قبال شرایط و ناپایداری‌های جوی
- عدم مقاومت در قبال انقباض و انبساط
مزایای سنگ مرمریت:
- زیبایی و تنوع رنگ و طرح
- انتخابی مناسب برای فضای داخلی بنا در کف و دیوار ها
- سطح تقریبا یکدست و یکنواخت تر نسبت به تراورتن
- معادن داخل ایران و قیمت مناسب
- مقاوم در برابر شرایط قلیایی
انواع سنگ های مرمریت:
چیزی که سنگهای مرمریت را خاص می‌کند اشکال داخلی سنگ و رنگ بندی آن است. نوعی از مرمریت دارای زنجیره‌هایی به نام استیلولیت که به شکل نوار قلب درون سنگ دیده می‌شوند.
همچنین مرمریت‌هایی با طیف رنگی سفید تا خاکستری روشن و تیره نیز دیده می‌شود. نوع سفید آن خالص است. مرمریت‌های خاکستری تا مشکی دارای رگه‌هایی از کربن هستند. مرمریت‌های سبز رنگ به سبب وجود ناخالصی‌هایی از نوع کلریت یا سیلیکات به وجود می‌آیند. رنگ صورتی و قرمز نیز حاصل وجود ذرات هموتیت یا کربنات منگنز است و رنگ زرد و کرمی این سنگ از ماده‌ای بنام لیمونیت میباشد.
سنگ مرمریت شایان
سنگ مرمریت شایان، در دسته سنگهای مرمریت پر فروش ایرانی قرار گرفته است. این سنگ از نوع آهکی بوده و بیش از ۵۰ درصد آن را کربنات کلیسیم تشکیل می‌دهد. مرمریت شایان با توجه به رنگ کرم و زیبایی که دارد بسیار پرطرفدار و پر مصرف است و در رده سنگهای با ارزش صادراتی قرار گرفته و جزو سنگهای لوکس و گران قیمت در ایران و جهان به حساب می آید.
از جمله ویژگی‌های سنگ مرمریت شایان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساب پذیری بالا
- مقاومت سایشی قابل توجه
- جذب آب بسیار کم
- جلاپذیری مناسب
- بسیار صیقل پذیر به کمک رزین و اپوکسی
سنگ مرمریت آباده
از جمله سنگهای مرمریت مرغوبی که در طی چند سال اخیر بسیار محبوب شده؛ سنگ مرمریت آباده است. سنگ آباده نام خود را از منطقه آباده گرفته است که در نزدیکی شیراز واقع شده است. این سنگ را در ابعاد مختلف مانند اسلب، تایل، پله و … برش می‌دهند. با توجه به رنگ روشن این سنگ، از آن در طراحی‌های داخلی ساختمان استفاده می‌کنند.
سنگ مرمریت آباده جذب آب زیادی دارد بنابراین منطقی نیست در بخش‌هایی از ساختمان مانند سرویس بهداشتی و… که رطوبت زیادی وجود دارد؛ از آن استفاده کرد. میتوان از مرمریت آباده برای تزئین بخش‌هایی که عبور و مرور در آن وجود ندارد؛ مانند تزئین دیوارها و قاب آسانسور و یا کانتر آشپزخانه، از آن استفاده کرد.
سنگ مرمریت اسپایدر
سنگ مرمریت اسپایدر یا عنکبوتی جزو سنگهای مرمریتی است که به رنگ مشکی با رگه‌های طلایی وجود دارد. با توجه به ویژگی‌های سنگ مرمریت، نمی‌توان انتظار داشت که از آن در فضای باز استفاده کرد. اما در دکوراسیون داخلی و بخش‌هایی که رطوبت وجود ندارد؛ میتوان از آن استفاده کرد.
سنگ مرمریت پرطاووسی
یکی از زیباترین سنگهای مرمریت ایرانی، سنگ مرمریت پرطاووسی است. رنگ زمینه سنگ، کرمی تیره است و اشکال نامنظم داخلی آن به شکل پرِ طاووس است. مرمریت پرطاووسی بسیار مقاوم است. از این سنگ در نمای داخلی ساختمان استفاده می‌شود. از این سنگ میتوان در سطح کف داخلی ساختمان نیز استفاده کرد.
سنگ مرمریت کرم مارفیل
کرم مارفیل مرمریتی با رنگ بژ میباشد که بطور عمده از کوهستان ال کاتو (Alicante, Spain) استخراج می‌شود، سنگ‌هایی که از مناطق نزدیک به این کوهستان استخراج می‌شود نیز با این نام تجاری، بازرگانی می‌شوند اما محصول اصلی مربوط به کوهستان ال کاتو میباشد که در مجموع ۲۰ معدن در حال استخراج این محصول هستند.
میزان استخراج هر سال در حال تغییر است اما بطور میانگین میتوان ۵۰۰.۰۰۰ هزار مترمکعب تولید سالیانه این محصول را درنظر گرفت. فرآوری این سنگ بطور عمده در شهر نوولدا( Novelda) در نزدیکی معدن انجام می‌شود. تعداد افرادی که بطور مستقیم و برای استخراج و فرآوری این سنگ مشغول به کار می‌باشند حدود ۵۰۰۰ نفر است.
همانند شهرت‌اش این سنگ به بیش از ۱۰۰ کشور جهان صادر می‌گردد و در بسیاری از پروژه‌های بزرگ از آن استفاده شده است اما در عین حال محبوب بسیاری از پروژه‌های کوچک و متراژ پایین نیز میباشد. بدلیل رنگ منحصر به فرد بژ قابل ترکیب با بسیاری از سنگها و سایر متریال و طراحی‌ها میباشد و مهمترین دلیل محبوبیت این سنگ نیز این رنگ بژ منحصر به فرد است.
نتیجه گیری:
همانطور که از مطالب بالا دریافت شد می توان نتیجه گرفت که به طور کلی یکی از دلایلی که طراحان فضای داخلی از سنگهای مرمریت بیشتر از دیگر سنگهای ساختمانی استفاده می کنند به دلیل تنوع رنگ و طرح این نوع سنگها می باشد . هر چند که این سنگها هم مزایا و معایبی هم به مانند سایر سنگها دارند که ما سعی کردیم به صورت کامل به توضیح آن در مطالب بالا پرداخته باشیم.
